آینده آب ایران
افت شدید ذخیره‌های آبی اکثر سدهای کشور، بسیار جدی و خطرناک است. مشکل کم‌آبی تحت تاثیر عوامل مختلفی چون افزایش جمعیت، بالا رفتن رفاه نسبی مردم و مصرف گرایی، گسترش کلان شهرها و مهمتر از همه نیاز صنعت و کشاورزی به آب است. با این وجود، بخش مهمی از مشکلات آب به بخش مدیریت آب در دوره‌های مختلف مربوط می‌شود، خصوصا توسعه‌ی کشاورزی که سفره‌های زیرزمینی را به شدت با کم‌آبی جبران‌ناپذیر روبه رو کرده است. کارشناسان بر این عقیده‌اند این مشکلات در آینده تنش‌ها و حتی جنگ را خصوصا در خاورمیانه در پی خواهد داشت.
بدیهی است که منابع آب در ایران بسیار محدود بوده و این منابع محدود نیز به طور ناموزون پراکنده شده است. بسیاری از مسئولان در فکر این هستند تا آب را به مناطق خشک‌تر انتقال دهند که این مساله یقینا چالش‌ها و درگیری‌های بیشتر مردم مناطق مختلف را در پی خواهد داشت. به عنوان مثال در سال‌های گذشته، مردم اصفهان در اعتراض به انتقال آب این شهر به یزد، یک پمپ و خط لوله آبی را که آب را از نزدیکی این شهر عبور می‌داد را شکستند و این ماجرا اعتراضات محلی و درگیری با پلیس را به دنبال داشت. این نزاع تنها نمونه‌ی کوچکی از نزاع داخلی است.
از طرف دیگر، در صورتی که اوضاع با وخامت بیشتری در عدم امنیت آبی رو به رو شود، مهاجرت داخلی و مهاجرت به شهرها افزایش خواهد یافت و سیستم‌های کشاورزی به طور شدید تخریب خواهد شد.
علاوه بر آن امنیت غذایی مردم به خطر خواهد افتاد و مزارع از بین خواهند رفت. همچنین کم‌آبی، توسعه را نیز محدود خواهد کرد و باعث ناپایداری بیشتر صنایع خواهد شد.
بنابراین لازم است که مسئولان به جای فعالیت‌های کوتاه مدت برای ارتقای سمت خود، مثل افزایش سد سازی، فکری بنیادی درباره‌ی وضعیت نگران کننده‌ی آب در کشور کنند. اکنون بخش عظیمی از ریزش‌های جوی از دست می‌رود. به علت تجمع آب در پشت سدها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها در حال خشک شدن هستند و مراتع و زمین‌ها حاصلخیزی خود را از دست داده‌اند. به علاوه بخش بزرگی از این آب‌ها نیز تبخیر می‌شود و از بین می‌رود. کشاورزی سنتی با حفر چاه‌های متعدد، آب موجود در سفره‌های زیرزمینی را به مصرف آبیاری کشت‌هایی که به آب زیاد نیاز دارند، اختصاص داده است.
در حال حاضر کشاورزی باید مدرن و الگوی استفاده از منابع آبی کشاورزان اصلاح شود. زمانی که آب‌ها شور شود، نشست‌های زمین افزایش یابد و کشاورزان نتوانند محصول تولید کنند، چاره‌ای جز مهاجرت و از بین رفتن زمین‌های کشاورزی وجود نخواهد داشت. لازم است حاکمیت در این باره فکری جدی کند و از مسئولیت شانه خالی نکند و برنامه‌ای بلند مدت را پیش از وقوع بحران بزرگتر پی بگیرد.
افزایش تنش‌ها به خاطر کم آبی و محدودیت‌های ناشی از آن، مساله‌ی آب را در ایران به مرحله‌ی جدی‌تر خواهد رساند. خصوصا که بر اساس پیش بینی‌ها این بحران مناطق پر آب کشور را نیز در آینده‌ی نزدیک درگیر خواهد کرد. مشکلات ناشی از این وضعیت، افزایش نارضایتی و اعتراضات بیشتر مردم را در پی خواهد داشت و منابع آبی روز به روز کمتر و کمتر خواهد شد.
منبع: ماهنامه خط صلح
